Propozycja rządu projektu ustawy budżetowej w cieniu kryzysu wywołanego koronawirusem - na co zostaną przeznaczone pieniądze podatników w najbliższych latach?
Inicjatywy związane z koronawirusem, dzieci i policja - na to rząd chce przeznaczyć pieniądze w ustawie budżetowej
Rząd przeznaczy 9,2 miliardów koron na walkę z konsekwencjami wywołanymi koronawirusem, oraz półtora miliarda koron zostaje oddane do negocjacji między partiami. *
Kryzys spowodowany koronawirusem ma ogromne znaczenie dla duńskiej gospodarki i z tego samego powodu odgrywa on również znaczącą rolę w przedstawionym dziś przez rząd projekcie ustawy budżetowej.
- Dania znajduje się w najbardziej niestabilnej sytuacji gospodarczej od czasów drugiej wojny światowej - powiedział podczas prezentacji minister finansów Nicolai Wammen.
Dlatego w następstwie kryzysu opracowano ustawę budżetową. Propozycja rządowa zawiera pulę kryzysową - którą rząd nazywa "funduszem wojennym" - w wysokości 9,2 miliardów koron, która ma zostać przeznaczona na inicjatywy gospodarcze w następstwie kryzysu.
W przeciwieństwie do zeszłego roku, kiedy partiom przydzielono do negocjacji pulę w wysokości 2,1 miliardów koron, w tym roku rząd przeznaczy półtora miliarda koron na rezerwy negocjacyjne. Inny słowy oznacza to 600 milionów koron mniej do rozdysponowania na wiele życzeń, na które partie będą mogły wydać pieniądze w przyszłym roku.
Poniżej znajdziesz przegląd tego, na co pieniądze z budżetu mają zostać przeznaczone, jeśli zostanie on uchwalony:
1. "Fundusz wojenny" 9,2 miliardów koron na inicjatywy związane z koronawirusem
Kryzys wywołany koronawirusem zniszczył duńską gospodarkę do tego stopnia, że w 2021 r. trzeba odłożyć 9,2 miliardów koron na naprawę szkód. Są to tymczasowe pieniądze, a nie stały wydatek dla państwa. Na co faktycznie przeznaczone zostaną wszystkie pieniądze, nie zostało wyjaśnione podczas prezentacji propozycji rządu. Jednak minister finansów wyjaśnia, że rząd wyda pieniądze na system opieki zdrowotnej oraz na duńską społeczność biznesową, gdzie rząd priorytetowo traktuje walkę z bezrobociem.
- Jest naprawdę dużo pieniędzy, które są przygotowane po to, aby pomóc duńskim firmom. A nasz system opieki zdrowotnej został poddany wyzwaniu. Może pojawi się szczepionka, na którą będzie trzeba przeznaczyć pieniądze. Nie wiemy, przed jakim wyzwaniem stoimy, ale mamy przygotowane środki - mówi minister.
- Nie zdecydowaliśmy się jeszcze ostatecznie, co do podziałów środków. Ale właśnie dlatego odłożyliśmy solidną kwotę, mówi minister.
Jednakże od 2021 roku odłożone zostało 70 milionów, między innymi na nowy organ ds. zabezpieczenia zaopatrzenia, który ma zapewnić wystarczającą ilość środków ochronnych oraz sprzętu ochronnego w przyszłości.
Organ ds. bezpieczeństwa pacjenta (Styrelsen for Patientsikkerhed) i Duński Urząd Zdrowia (Sundhedsstyrelsen) również otrzymają zastrzyk środków finansowych, aby w przyszłości wzmocnić gotowość na wypadek sytuacji kryzysowych. Jednakże odłożono pieniądze tylko na rok 2021 i 2022.
2. 150 milionów na "dzieci na pierwszym miejscu"
Jedną z wielkich obietnic wyborczych socjaldemokratów było zapewnienie dzieciom lepszego dzieciństwa, a premier Mette Frederiksen ogłosiła również, że będzie „premierem dzieci”.
Rząd będzie się starał to spełnić propozycją, która zostanie przedstawiona jesienią. Celem jest zapewnienie lepszych warunków dzieciom szczególnie zagrożonym, dzieciom z domów dziecka, a także dzieciom ze szczególnymi potrzebami. Na ten cel rząd odłożył 150 milionów koron na 2021 rok.
W roku 2022 kwota ta wzrośnie, a na ten cel zostanie odłożone 250 milionów koron. W latach 2023 i 2024 ma zostać odłożone 500 milionów koron.
Opieka dzienna oraz szkoły podstawowe mają mieć również zapewnione wsparcie, skierowane do dzieci i młodzieży ze specjalnymi potrzebami, a także dzieci dwujęzycznych. Rząd zakłada, że na ten cel zostanie przeznaczone 160 milionów koron w skali roku.
3. Opieka nad osobami starszymi i obszar socjalny
Zdaniem rządu należy podnieść kompetencje w zakresie opieki nad osobami starszymi, na które rząd odłoży 200 milionów koron zarówno na rok 2021 jak i 2022. Celem jest m.in. zapewnienie "wrażliwym osobom starszym" godności i troski.
Oprócz rozwoju kompetencji, pieniądze należy przeznaczyć na "wzmocniony wkład uzupełniający"**
Propozycja pojawiła się po emisji filmu dokumentalnego na TV 2, który zdaniem wielu ekspertów wykazał poważne nadużycia w stosunku do osób starszych, w dwóch różnych domach opieki dla starców.
Rząd uważa również, że bezdomni, osoby niepełnosprawne oraz osoby cierpiące na choroby psychiczne należy objąć priorytetem. Dlatego rząd odłoży kolejne 50 milionów koron rocznie od 2021 roku na obszar społeczny, zdrowotny oraz obszar rynku pracy.
4. Żadnej podwyżki podatku na cukier oraz żadnych oszczędności w DR (Dansk Radio)
Zakup słodyczy lub czekolady nie podrożeje. Przynajmniej do momentu jeśli propozycja rządu płynnie prześlizgnie się po stole negocjacyjnym, kiedy partie parlamentarne zasiądą do negocjacji.
Rząd znalazł bowiem środki ku temu, aby utrzymać podatki na aktualnym poziomie. Jest to kosztowne rozwiązanie, ponieważ rząd nie otrzymuje wtedy zwiększonych dochodów z powodu wyższych podatków do skarbu państwa.
Ale to nie jest dobry czas na wyższe podatki - wyjaśnił minister finansów, Nicolai Wammen na konferencji prasowej, na której przedstawiono propozycję.
- Jest tak po części dlatego, że mamy społeczność biznesową, która w tej chwili zmaga się z pewnymi wyzwaniami. Doskonale rozumiemy, że społeczność biznesowa toczy teraz ciężką bitwę o przetrwanie i mamy wspólny interes w utrzymaniu duńskich miejsc pracy - powiedział minister.
Przed wyborami brzmiało to jednak inaczej. Socjaldemokraci pozwoliliby na podniesienie podatków.
W swojej ekonomicznej propozycji na 2025 r. partia nie odłożyła pieniędzy na kontynuację zamrożenia podatków na szereg podatków akcyzowych, które zostały wprowadzone przez poprzedni rząd VLAK.
Rząd zaproponował również, aby DR zrezygnowało z przyszłych oszczędności - łącznie 255 milionów koron - a zostanie to uregulowane tzw. rezerwą negocjacyjną, która normalnie stanowi środki pieniężne, którymi dysponują pozostałe partie stojące za ustawą budżetową. Rząd nie znalazł na to nigdzie indziej pieniędzy.
Kanały radiowe P6 oraz P8 pozostaną w każdych okolicznościach przedłużone w 2022 poprzez dostarczenie/dodanie 15 milionów koron.
Ogólnie na inicjatywy kulturalne rząd odłoży 50 milionów koron rocznie.
5. Urząd podatkowy, policja i prokuratura
Rząd uważa, że obywatele muszą mieć zaufanie do systemu. Dlatego politycy zdecydowali się odłożyć pieniądze dla Ministerstwa Podatków, które przeszło przez prace naprawcze, po wielu latach zmagania się z dużymi problemami m.in. związanymi z oszustwami podatkowymi.
Rząd również chce, aby policja była bliżej obywateli.
Łącznie rząd odłoży 2,1 miliardów koron na 2021 rok w celu wzmocnienia policji i prokuratury. Jest to część propozycji reformy policji, którą rząd przedstawił tydzień temu.
Konieczne jest również wzmocnienie duńskich więzień. Aby stworzyć więcej miejsca dla większej liczby osadzonych, potrzeba na to 95 milionów koron.
6. Co z "zieloną zmianą"?
W szczególności partie popierające skrytykowały propozycję rządu za brak pieniędzy na zieloną zmianę w propozycji rządu.
Minister Finansów nie zgadza się z tą krytyką.
- Odkładamy 9,2 miliardów koron na skutki związane z koronawirusem. Ale musimy myśleć o tym wspólnie, biorąc pod uwagę wyzwania klimatyczne, przed którymi stoimy - mówi minister finansów. - Realizowane przez nas inwestycje mogą mieć w dużej mierze zieloną perspektywę. Ponadto tuż przed wakacjami zawarliśmy z partiami parlamentarnymi porozumienia w sprawie odpadów, energii, przemysłu, w których zdecydowaliśmy, że powinniśmy przyjrzeć się reformie podatku ekologicznego. W tym roku musimy również przyjrzeć się transportowi i rolnictwu.
Nicolai Wammen podkreśla, że rząd odłożył 750 milionów koron na badania klimatyczne. Są to pieniądze, które rząd zbierze z puli kryzysowej na środki związane ze skutkami kryzysu wywołanego koronawirusem.
- Dodatkowo ustawa o finansach przewiduje, że jeśli chodzi o badania, to wzmacniamy te "zielone". Także w związku z naszą pomocą rozwojową i działaniami w zakresie różnorodności biologicznej. Jest to całkowicie fair, że są partie, które chcą czegoś więcej niż to, co zaproponował rząd. Ale w tym, co zaprezentował rząd, jest bardzo wyraźny zielony wątek, mówi minister.
7. Mniej pieniędzy do negocjacji
Aby rząd mógł przyjąć swoją propozycję, musi ją poprzeć większość partii parlamentarnych. Dlatego zawsze istnieje rezerwa negocjacyjna przeznaczona na życzenia/pragnienia pozostałych partii.
Rząd proponuje, by partie miały do dyspozycji mniej pieniędzy na negocjacje niż w zeszłym roku. Półtora miliarda koron zostało odłożone na rezerwę negocjacyjną w porównaniu do 2,1 miliardów koron w zeszłym roku. Nie będzie zatem miejsca na spełnienie wszystkich życzeń partii, jak mówi minister finansów.
A na co powinny iść te pieniądze, jeśli zależy to od rządu?
Pieniądze te pokryją, między innymi, życzenia partii parlamentarnych w kwestiach klimatycznych, dobrobytu a także wymagań od wielu partii wspierających rząd, w celu zaprzestania oszczędzania na DR.
8. Skąd pochodzą pieniądze?
Całość ustawy budżetowej jest finansowana z podatków i opłat, jakie płacimy my, Duńczycy***.
Rząd oblicza budżet z deficytem wynoszącym 0,5 % produktu krajowego brutto (PKB) - a tym samym balansują nim swoją propozycją budżetową na rok 2021, na granicy tego, jak duży deficyt finansów publicznych można obliczyć/założyć w stosunku do prawa budżetowego.
W tym przypadku deficyt sektora publicznego nie może przekroczyć 0,5 % PKB, co jest wartością wszystkich usług i świadczeń w Danii.
Jednocześnie rząd zbiera dodatkowe pieniądze na swoją propozycje poprzez użycie pieniędzy, które tak naprawdę są w zasięgu państwa później.
*Oryginalny artykuł jest z dnia 31.08.2020
**Chodzi tutaj o sprawdzenie czy dana inicjatywa działa jak należy
***Oczywiście chodzi o wszystkich podatników. Pamiętajmy, że jest to artykuł pisany z perspektywy Duńczyka.
