Szczepienia przeciwko Covid-19 w Danii ruszyły - podstawowe informacje oraz odpowiedzi na niektóre pytania
I zaczęliśmy - dziś* pierwsze osoby zostaną zaszczepione przeciwko Covid-19
*Uwaga: informacja pochodzi z dnia 27.12.2020
Dziś* pierwsze osoby w Danii zostaną zaszczepione przeciwko Covid-19. Jedna z pierwszych partii szczepionki wynosi prawie 10 000 dawek, i to dlatego władze potraktowały dziś priorytetowo szczepienia mieszkańców w domach opieki, szczepienia osób starszych, oraz pozostałych seniorów, którzy znajdują się w grupie ryzyka poważnego przebiegu choroby Covid-19. Priorytetowo potraktowano również pracowników pierwszej linii w służbie ochrony zdrowia oraz pracowników sektora opieki nad osobami starszymi. Wraz z kolejnymi dostawami szczepionki, władze będą rozszerzać ofertę szczepień dla kolejnych grup ryzyka, a w przeciągu roku 2021, możliwość bezpłatnego zaszczepienia się przeciwko Covid-19, zostanie zaoferowana wszystkim.
Dziś rano* o godzinie dziewiątej, wykonano pierwsze szczepienia przeciwko Covid-19. Szczepionki trafiły zarówno do mieszkańców jak i personelu szeregu domów spokojnej starości w całym kraju. Były to placówki Kærbo w Ishøj, Blomstergården w Slagelse, Birkebo w Aalborg, Ankersgade w Aarhus oraz Ældrecenter Øst w Odense. W przeciągu dnia będą wykonywane szczepienia w szeregu innych ośrodków opiekujących się seniorami, a szczepionka będzie także oferowana personelowi na wybranych oddziałach szpitalnych w całym kraju.
*Nadal chodzi o dzień 27.12.2020
"Dzisiaj pokonujemy ważny kamień milowy w epidemii Covid-19. To niezwykle raduje, że dziś możemy zarówno zaoferować szczepienie pierwszym osobom, które są najbardziej narażone jak i również części personelu będącego na pierwszej linii frontu, który sprawuje opiekę nad takimi osobami. Niestety, to była mała dostawa, jaką otrzymaliśmy na start. Jednakże liczymy na to, że otrzymamy więcej dostaw już przed Nowym Rokiem, więc będziemy mogli rozszerzyć ofertę szczepień na więcej grup docelowych" - mówi Søren Brostrøm i dodaje:
"To historyczny dzień. Kiedy w lutym, epidemia uderzyła w Danię, nie spodziewałem się, że dziś, zaledwie dziesięć miesięcy później, będziemy w trakcie pierwszego szczepienia przeciw Covid-19. W ostatnich tygodniach ciężko pracowaliśmy na wskroś wszystkich organów władz ds. zdrowia, regionów, gmin oraz lekarzy rodzinnych, aby dziś móc wprowadzić szczepionki. To imponujący wkład. Dziękuję wszystkim" - mówi dyrektor, Søren Brostrøm.
W pierwszej turze nie starczy szczepionek dla wszystkich. Dlatego na początku szczepionka została potraktowana priorytetowo dla tych grup, których dotyczy największe ryzyko poważnego przebiegu choroby, są to m.in. osoby starsze, mieszkańcy domów spokojnej starości oraz osoby starsze z czynnikami podnoszącymi ryzyko. Personel opieki zdrowotnej i geriatrycznej/sprawujący opiekę nad osobami starszymi, który ma bliski kontakt z osobami najbardziej narażonymi i pełni funkcje krytyczne, również będzie traktowany priorytetowo w pierwszej kolejności.
Jak pierwsze szczepionki zostaną rozdzielone?
Z czasem, kiedy otrzymamy większe ilości szczepionek, a także więcej jej rodzajów, szczepienie zostanie zaoferowane większej liczbie obywateli. Szczepionka zostanie rozdzielona po równo i w tym samym czasie, między regionami według liczby ludności. Grenlandia i Wyspy Owcze również dostaną swoją część. Pierwsza tura szczepionki, która dotrze do kraju, będzie wykorzystana do zaszczepienia wybranych grup, co tyczy się zarówno pierwszego jak i drugiego szczepienia, w określnym odstępie dni.
"Najwyższy priorytet przypisujemy zapobieganiu poważnym chorobom oraz śmierci. Szczepionki będą rozdzielane według tej reguły, na bieżąco. Dlatego należy uzbroić się w cierpliwość, jeśli nie jest się w jednej z grup, które jako pierwsze otrzymają ofertę szczepień. Wszyscy, którzy zostali zatwierdzeni do szczepień, otrzymają w pewnym momencie ofertę skorzystania ze szczepionki, kiedy będzie już ona szerzej dostępna." mówi Søren Brostrøm.
Kolejna, większa dostawa szczepionek ma dotrzeć do Danii za kilka dni.
Jestem w grupie podwyższonego ryzyka. Czy już teraz mogę otrzymać skierowanie od mojego lekarza?
Przy pierwszej turze wdrożenia szczepień, liczba dostaw jest bardzo ograniczona. Dlatego szczepionka może być tylko zaoferowana tym osobom, które mają szczególne ryzyko poważnego przebiegu choroby Covid-19, tzn. osoby, które jeśli zostaną zarażone są szczególnie narażone na hospitalizację i mogą ponieść śmierć.
Lekarz może skierować osobę ze szczególnym ryzykiem poważnego przebiegu choroby Covid-19 na szczepienie, więc takie osoby będą szczepione jako pierwsze.
W taki sposób otrzymasz wiadomość o ofercie szczepień
Po Nowym Roku zostanie otwarty elektroniczny system rezerwacji dla grup docelowych, którym zostaną zaoferowane szczepienia. System będzie otwarty tylko dla tych osób, które otrzymały list z ofertą szczepień. Kiedy otrzymasz propozycję szczepienia przeciwko Covid-19, otrzymasz jednocześnie informacje o tym, kiedy możesz się zaszczepić, a jeśli będziesz musiał sam umówić się na szczepienie, zostaniesz poinformowany o tym, jak to przebiega.
„Kiedy nadejdzie Twoja kolej na szczepienie, należy zarezerwować termin poprzez stronę vacciner.dk Strona jest sterowana centralnie i otwiera się tylko tym osobom, które posiadają jeden z numerów cpr, którym oferta szczepień została teraz złożona. Szczepienie będzie przeprowadzane w jednym z regionalnych centrów/ośrodków szczepień. Kiedy otrzymasz swoją pierwszą szczepionkę, system zarezerwuje termin na szczepienie numer dwa, którego trzeba dokonać po 21-28 dniach od pierwszego podania szczepionki", mówi Søren Brostrøm.
Gdzie należy się zaszczepić?
Organ ds. zdrowia (Sundhedsstyrelsen) prowadzi dialog zarówno z gminami jak i regionami na temat zbliżającego się programu szczepień. Regiony stworzą ośrodki/centra szczepień w całym kraju, w których większość obywateli będzie mogła zostać zaszczepiona. Niektórzy otrzymają bardziej lokalną ofertę np. domy spokojnej starości. Wielu pracowników służby zdrowia oraz personel sprawujący opiekę nad starszymi osobami, będzie mogło skorzystać z oferty szczepienia w swoim miejscu pracy. Może to np. być w szpitalu lub domu opieki bądź w regionalnym ośrodku/centrum szczepień. Pracodawca poinformuje personel w jaki sposób ma się to odbyć. Pracownicy służby zdrowia pracujący poza szpitalem otrzymają ofertę szczepień w ośrodkach/centrach szczepień.
Pozostałe pytania i odpowiedzi:
Dlaczego należy się zaszczepić?
- Covid-19 to nowy wirus u ludzi. Dlatego nie mamy na niego odporności, która może nas uchronić przed zarażeniem i chorobą. I dlatego choroba ta może rozprzestrzeniać się jak epidemia.
- Tylko niewielka część duńskiej populacji przeszła przez Covid-19, i nie wiemy z pewnością, czy Ci, którzy byli zarażeni, są w pełni chronieni przed ponownym zarażeniem w późniejszym czasie.
- Covid-19 może uderzyć w każdego. Niektórzy chorują poważnie i mogą z tego powodu umrzeć.
- Wszyscy otrzymają ofertę szczepień jak tylko Dania otrzyma zatwierdzone szczepionki. Szczepienia nie będą jednak oferowane dzieciom poniżej 16 roku życia, a także kobietom w ciąży i karmiącym, ponieważ szczepionki nie były testowane dla tych grup.
- Program szczepień jest traktowany priorytetowo dla wybranych grup, o czym mowa była powyżej. Kiedy kraj otrzyma więcej szczepionek, oferta będzie stopniowo rozszerzana dla wszystkich osób starszych powyżej 65 roku życia. Później kiedy wszystkie osoby starsze oraz inne z grupy podwyższonego ryzyka otrzymają szczepionkę, oferta zostanie rozszerzona dla wszystkich w przedziale wiekowym od 16 do 64 lat.
- Otrzymasz wiadomość na e-books, na temat tego, kiedy możesz się zaszczepić. Jeśli jesteś zwolniony z cyfrowego kontaktu z władzami, otrzymasz list pocztą. Po otrzymaniu wiadomości, należy wejść na stronę www.vacciner.dk i umówić się na szczepienie.
Która szczepionka zostanie Ci zaoferowana?
- Pierwsza zatwierdzona szczepionka przeciwko Covid-19 nosi nazwę Comirnaty® i została opracowana przez niemiecką firmę BioNTech we współpracy z amerykańską firmą Pfizer. Dostawy Comirnaty®, które otrzymujemy do Danii, są produkowane w fabrykach w Niemczech i Belgii.
- Comirnaty® to tak zwana szczepionka RNA. RNA jest naturalnie występującym nośnikiem informacji genetycznej w komórkach ludzkiego ciała, który koduje tworzenie konkretnych białek. Szczepionki RNA działają poprzez kodowanie białek przypominających powierzchnię wirusa Covid-19, dzięki czemu mogą one stymulować układ odpornościowy organizmu, aby zapewnić ochronę przed zakażeniem i chorobą. Szczepionki RNA nie zawierają wirusów, a składniki szczepionki są szybko rozkładane w organizmie po ich zadziałaniu. Comirnaty® zawiera dodatki, które m.in. służą stabilizacji RNA.
- Następna szczepionka, która ma zostać zatwierdzona i dostarczona do Danii w styczniu, została opracowana przez amerykańską firmę Moderna i jest również szczepionką RNA.
Czy możesz sam wybrać, którą szczepionkę otrzymasz?
- Ponieważ otrzymujemy tylko ograniczone dostawy szczepionek, a także z tego powodu, że szczepionki muszą być przechowywane i używane w bardzo specjalnych warunkach, jesteśmy zmuszeni do ścisłego kontrolowania dystrybucji szczepionek, również z tego powodu, aby zapewnić ograniczenie zbyt dużego zmarnowania preparatu. W bezpłatnej ofercie nie możesz zatem wybrać rodzaju otrzymanej szczepionki. To samo dotyczy programu szczepień dzieci i innych programów bezpłatnych szczepień w Danii.
- Jak do tej pory wszystkie szczepionki przeciwko Covid-19 dostarczane do Danii będą dystrybuowane w ramach bezpłatnej oferty szczepień, w związku z czym nie będzie możliwości samodzielnego wykupienia szczepionki na receptę.
- Jeśli nie przyjmiesz oferty szczepienia w momencie otrzymania listu w e-boksie, nie stracisz prawa do otrzymania bezpłatnego szczepienia w późniejszym terminie. Jednak organ ds. zdrowia, Sundhedsstyrelsen zaleca, aby skorzystać z oferty wtedy, kiedy się ją otrzyma.
- W Danii będą używane wyłącznie zatwierdzone i dobrze udokumentowane szczepionki, które, jak oceniły władze ds. zdrowia, są zarówno skuteczne, bezpieczne, jak i odpowiednie dla grup docelowych, którym są oferowane.
- Comirnaty® był badany w badaniach naukowych zakrojonych na szeroką skalę w formie losowych eksperymentów, w których połowa uczestników badań otrzymała szczepionkę, a druga połowa otrzymała zastrzyk soli fizjologicznej (placebo).
- Bardzo niewielu wśród zaszczepionych zaraziło się Covid-19, podczas gdy ok. dwadzieścia razy więcej osób, które otrzymały sól fizjologiczną, zaraziło się wirusem. Dlatego mówimy, że Comirnaty® ma ok. 95% skuteczności.
- Eksperymenty wykazały również, że Comirnaty® ma taką samą wysoką skuteczność u osób starszych jak i u osób z czynnikami ryzyka.
- Wiele wskazuje na to, że większość ludzi uzyskuje pewną ochronę już kilka tygodni po pierwszym zastrzyku, jednak pełny udokumentowany efekt wstępuje najpierw, tydzień po drugim zastrzyku.
- Ważne jest aby podkreślić, że nie udokumentowano 100% ochrony przed covid-19 poprzez zastosowanie szczepionki. W zasadzie zatem możesz zostać zarażony i zachorować na Covid-19, nawet jeśli jesteś w pełni zaszczepiony, ale zdarza się to rzadko.
- Nie posiadamy jeszcze dokumentacji, czy szczepionka chroni przez wiele lat, w związku z czym nie możemy powiedzieć, czy ochrona trwa przez lata, czy też ewentualnie trzeba później dokonać ponownego szczepienia w celu utrzymania ochrony.
- Nie zostało jeszcze udokumentowane, czy Comirnaty® również zapobiega przenoszeniu się wirusa przez zaszczepioną osobę, a tym samym czy zapobiega jego rozprzestrzenianiu. Jednak władze ds. zdrowia spodziewają się, że otrzymają tę dokumentację w miarę rozwoju programu szczepień.
- Wszystkie szczepionki mają skutki uboczne i dotyczy to również Comirnaty®. Są to na ogół łagodne i przejściowe objawy. Władze ds. zdrowia postrzegają Comirnaty® za bardzo bezpieczną i dobrze udokumentowaną szczepionkę.
- Większość zaszczepionych odczuwa ból w miejscu wstrzyknięcia. Inne częste działania niepożądane to zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, dreszcze, niewielki wzrost temperatury i zaczerwienienie oraz obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Ogólnie są to oznaki, że układ odpornościowy organizmu reaguje tak, jak powinien, na szczepionkę. Jeśli wystąpią te znane i przemijające objawy, nie ma potrzeby konsultacji z lekarzem.
- W rzadkich przypadkach można zaobserwować ciężkie reakcje alergiczne, które może m.in. powodować alergia na dodatki zawarte w szczepionce. Jeśli wiesz, że masz ciężką alergię na np. leki, powinieneś poinformować o tym osobę, która ma Cię szczepić, przed szczepieniem. W związku ze szczepieniami przeciwko Covid-19, władze ds. zdrowia zawsze będą przygotowane do radzenia sobie z rzadkimi reakcjami alergicznymi.
- Musisz stawić się w miejscu szczepień jak najbliżej zarezerwowanej godziny i postępować zgodnie z instrukcjami na miejscu. Pamiętaj, aby zabrać ze sobą maseczkę i żółtą kartę. Personel będzie również nosił sprzęt ochronny. Szczepienia zawsze są przeprowadzane pod okiem lekarza, który jest za nie odpowiedzialny, ale spotkasz różnych pracowników służby zdrowia.
- Szczepionkę podaje się zwykle w mięsień ramienia. Wstrzykuje się 0,3 ml szczepionki rozpuszczonej w sterylnej soli fizjologicznej. Po zaszczepieniu musisz odczekać 15 minut będąc w pobliżu, aby personel medyczny mógł Ci pomóc w przypadku wystąpienia reakcji alergicznej.
Czy mogę otrzymać szczepionkę, jeśli mam lub miałem/miałam COVID-19?
- Nie możesz zostać zaszczepiony, jeśli masz Covid-19, ale możesz zostać zaszczepiony, jeśli byłeś zarażony wirusem. Władze zalecają jednak, aby poczekać ze szczepieniem do miesiąca po przejściu choroby.
- Jeśli oczekujesz na wynik testu na Covid-19 z podejrzeniem zarażenia, lub jesteś osobą z bliskiego kontaktu osoby zarażonej, władze zalecają odroczenie szczepienia do czasu uzyskania negatywnego wyniku testu. Jeśli czekasz na wynik testu z innego powodu, możesz zostać zaszczepiony.
- Ogólnie władze nie zalecają rutynowych testów na Covid-19 przed szczepieniem.
- Jeśli masz wątpliwości, czy powinieneś otrzymać szczepionkę, władze radzą porozmawiać ze swoim lekarzem rodzinnym.
- Jeśli masz ogólne pytania dotyczące szczepień przeciwko Covid-19, możesz zadzwonić na gorącą linię na nr. +45 70 20 02 33.
- Jeśli masz pytania dotyczące, na przykład, rezerwacji terminu na www.vacciner.dk. musisz skontaktować się z supportem na sundhed.dk, zadzwonić na numer telefonu 44 22 20 80 lub wysłać e-mail na: info@sundhed.dk
- Aby uzyskać pełną ochronę przed Covid-19, należy zaszczepić się dwa razy, w odstępach 3-4 tygodni.
