Broszura Duńskiego Organu ds. Zdrowia (Sundhedsstyrelsen) na temat szczepionki przeciwko Covid-19
W poniższym tłumaczeniu znajdziesz przetłumaczone informacje na temat szczepionki przeciwko Covid-19, jaką opublikował Duński Organ ds. Zdrowia (Sundhedsstyrelsen) w swojej broszurze. Na niektóre informacje mogłeś/mogłaś trafić już wcześniej, ale w celu zachowania spójności i dokładności przetłumaczyłam wszystkie punkty wymienione w broszurze.
Z broszury dowiesz się m.in. jakie szczepionki będą oferowane w Danii, w jaki sposób otrzymasz informacje o możliwości skorzystania z darmowej oferty zaszczepienia się przeciwko Covid, czy jakie są przeciwwskazania oraz jakie działania niepożądane mogą wystąpić.
Szczepionka przeciwko Covid-19
Dlaczego mam się zaszczepić?
Covid-19 to nowy wirus występujący u ludzi. Dlatego nie jesteśmy na niego odporni, i nasz system immunologiczny nie może ochronić nas przed zarażeniem i chorobą. Z tego też powodu, choroba ta może rozprzestrzeniać się w formie epidemii.
Tylko niewielka część populacji Danii przeszła Covid-19, i nie mamy pewności, czy Ci, którzy byli zarażeni uzyskali pełną odporność na ponowne zarażenie w późniejszym czasie.
Covid-19 może uderzyć w każdego. Niektórzy ciężko chorują, a inni mogą umrzeć z powodu choroby.
Organ ds. zdrowia zaleca szczepienia przeciwko Covid-19, ponieważ szczepionka chroni przed zarażeniem i zachorowaniem na koronawirusa.
Skorzystanie ze szczepienia jest darmowe i dobrowolne.
Kto otrzyma ofertę szczepienia?
Wszystkim zostanie zaoferowana możliwość skorzystania ze szczepienia, wraz z otrzymaniem zatwierdzonych szczepionek do Danii. Jednakże oferta szczepień nie zostanie skierowana do dzieci poniżej 16 roku życia, a także szczepionka nie zostanie zaoferowana kobietom ciężarnym i karmiącym, gdyż szczepionki nie były badane dla tych grup osób.
Na początku, kiedy dostaniemy tylko ograniczone ilości szczepionek, szczepienia będą oferowane w kolejności priorytetowej, którą na podstawie fachowej oceny ekspertów ustala organ ds. zdrowia (Sundhedsstyrelsen). Szczepionki w pierwszej kolejności trafią do mieszkańców domów opieki, personelu służby zdrowia oraz personelu opiekującego się osobami starszymi. W takiej samej kolejności szczepionki przeciwko Covid-19, trafią również do osób starszych z grupy o podniesionym ryzyku. Kiedy będziemy mieli więcej szczepionek, zaczniemy stopniowo rozszerzać ofertę szczepień dla wszystkich osób starszych powyżej 65 roku życia. Później, kiedy wszystkie osoby starsze i osoby z grupy ryzyka otrzymają już ofertę szczepienia, i będziemy mieli więcej szczepionek, oferta zostanie rozszerzona dla wszystkich pomiędzy 16 a 64 rokiem życia.
W momencie kiedy będziesz mógł skorzystać z oferty szczepień, otrzymasz wiadomość na e-Boks. Jeśli jesteś zwolniony z cyfrowej poczty, otrzymasz list tradycyjny. Po otrzymaniu wiadomości, trzeba wejść na stronę www.vacciner.dk i zarezerwować termin szczepienia.
Jaka szczepionka zostanie Ci zaoferowana?
Są dwie szczepionki przeciwko Covid-19, które zostały zatwierdzone do użytku w Danii. Jedna z nich nosi nazwę Comirnaty® i została opracowana we współpracy z niemiecką firmą BioNTech wraz z amerykańską firmą Pfizer. Dostawy Comirnaty®, które Dania otrzymuje, są produkowane w fabrykach w Niemczech i Belgii.
Druga szczepionka przeciwko Covid-19 pochodzi od amerykańskiej firmy Moderna® (COVID-19 Vaccine Moderna®) przez którą szczepionka została opracowana. Dostawy szczepionek od Moderny, które otrzyma Dania, są produkowane w fabrykach w Hiszpanii i Szwajcarii. Szczepionka Moderny, została opracowana w oparciu o tę samą technologię co Comirnaty® i szczepionki są zatem bardzo podobne pod względem skuteczności i bezpieczeństwa.
Szczepionka Comirnaty® oraz szczepionka Moderna®, to tak zwane szczepionki RNA. RNA jest naturalnie występującym nośnikiem informacji genetycznej w komórkach ludzkiego ciała, który koduje tworzenie poszczególnych białek. Szczepionki RNA działają poprzez kodowanie białek przypominających powierzchnię wirusa Covid-19, dzięki czemu mogą one stymulować układ odpornościowy organizmu, aby zapewnić ochronę przed zakażeniem i chorobą. Szczepionki RNA nie zawierają wirusów, a składniki szczepionki są szybko rozkładane w organizmie po ich zadziałaniu. Szczepionka Comirnaty® oraz Moderna®, zawierają substancje dodatkowe, które m.in. służą do stabilizacji RNA.
Więcej na temat technologii szczepionek i nie tylko, możesz znaleźć TUTAJ
Szczepionka Comirnaty® została zatwierdzona do stosowania u osób powyżej 16 roku życia, jednak nie dotyczy to kobiet ciężarnych i karmiących, podczas gdy szczepionka od Moderny, została zatwierdzona do stosowania u osób powyżej 18 roku życia, ale nie dla kobiet w ciąży i karmiących. Różnica w zatwierdzeniu zastosowania szczepionki dla różnych grup jest spowodowana tym, że zostały one przebadane na osobach odpowiednio powyżej 16 i 18 roku życia.
Czy możesz sam wybrać, którą szczepionkę otrzymasz?
Ponieważ otrzymujemy tylko ograniczone dostawy szczepionek, a także z powodu tego, że szczepionki muszą być przechowywane i używane w bardzo specyficznych warunkach, władze są zmuszone do ścisłego kontrolowania dystrybucji szczepionek. Ma to również na celu zapewnienie ograniczenia zmarnowania szczepionek. W bezpłatnej ofercie nie możesz zatem wybrać rodzaju otrzymanej szczepionki. To samo dotyczy programu szczepień dzieci i innych programów bezpłatnych szczepień w Danii.
Jak do tej pory wszystkie szczepionki przeciwko Covid-19 dostarczane do Danii będą dystrybuowane w ramach bezpłatnej oferty szczepień, w związku z czym nie będzie możliwości samodzielnego wykupienia szczepionki na receptę.
Jeśli nie przyjmiesz oferty szczepienia w momencie otrzymania listu na e-boks, nie stracisz prawa do otrzymania bezpłatnego szczepienia w późniejszym terminie. Jednak organ ds. zdrowia zaleca, aby skorzystać z oferty wtedy, kiedy się ją otrzyma.
W Danii będą używane wyłącznie zatwierdzone i dobrze udokumentowane szczepionki które, jak oceniły władze ds. zdrowia, są zarówno skuteczne, bezpieczne, jak i odpowiednie dla grup docelowych, którym są oferowane.
Jak skuteczna jest szczepionka
Comirnaty® oraz szczepionka od Moderna® są zbadane w zakrojonych na szeroką skalę badaniach naukowych, w formie losowych eksperymentów, w których połowa uczestników badań otrzymała szczepionkę, a druga połowa otrzymała zastrzyk soli fizjologicznej (placebo).
Skuteczność dla Comirnaty® wynosi ok. 95 % a skuteczność szczepionki Moderna® wynosi ok. 94%.
Skuteczność jest obliczona poprzez porównanie jak wiele osób, które zachorowały na Covid-19, było w grupie, która została zaszczepiona w porównaniu do grupy której podano sól fizjologiczną.
Bardzo niewielu wśród zaszczepionych Comirnaty® zaraziło się Covid-19, podczas gdy ok. dwadzieścia razy więcej osób, które otrzymały sól fizjologiczną, zaraziło się wirusem.
Wśród zaszczepionych preparatem Moderna®, również było bardzo mało osób, które zaraziły się wirusem po otrzymaniu szczepionki. Odwrotnie było w grupie, która otrzymała zastrzyk soli fizjologicznej - szesnaście razy więcej osób, zaraziło się wirusem.
Dlatego mówimy, że Comirnaty® i Moderna® mają skuteczność wynoszącą ok 94-95%
Eksperymenty wykazały również, że Comirnaty® ma taką samą wysoką skuteczność u osób starszych jak i u osób z czynnikami ryzyka.
Aby uzyskać pełną ochronę przed Covid-19, szczepienie trzeba wykonać dwukrotnie. Dla Cominarty® drugi zastrzyk planuje się po ok. 3 tygodniach, a dla Moderna® po ok. 4 tygodniach od pierwszego szczepienia, ale dla obydwu szczepionek można za wyjątkiem, zaplanować drugie szczepienie do 6 tygodni po pierwszym podaniu szczepionki.
Wiele wskazuje na to, że większość ludzi uzyskuje pewną ochronę już kilka tygodni po pierwszym zastrzyku, jednak pełny udokumentowany efekt wstępuje najpierw, tydzień po drugim zastrzyku, jeśli zostanie się zaszczepionym Comirnaty®, a jeśli otrzyma się preparat Moderna® pełny efekt następuje po dwóch tygodniach od pierwszego zastrzyku.
Ważne jest aby podkreślić, że nie udokumentowano 100% ochrony przed covid-19 poprzez zastosowanie szczepionki. W zasadzie zatem możesz zostać zarażony i zachorować na Covid-19, nawet jeśli jesteś w pełni zaszczepiony, ale zdarza się to rzadko.
Nie posiadamy jeszcze dokumentacji potwierdzającej, czy szczepionka chroni przez wiele lat, w związku z czym nie możemy powiedzieć, czy ochrona trwa przez lata, czy też ewentualnie trzeba później dokonać ponownego szczepienia w celu zachowania ochrony.
Nie zostało jeszcze udokumentowane, czy szczepionki Comirnaty® oraz Moderna® również zapobiegają przenoszeniu się wirusa przez zaszczepioną osobę, a tym samym czy zapobiegają jego rozprzestrzenianiu się. Jednak władze ds. zdrowia spodziewają się, że otrzymają tę dokumentację w miarę rozwoju programu szczepień.
Jakie są skutki uboczne szczepionki?
Wszystkie szczepionki mają skutki uboczne i dotyczy to również szczepionek Comirnaty® i Moderna®. Są to na ogół łagodne i przejściowe objawy. Władze ds. zdrowia postrzegają Comirnaty® oraz Moderna® za bardzo bezpieczną i dobrze udokumentowaną szczepionkę.
Większość zaszczepionych odczuwa ból w miejscu wstrzyknięcia. Inne częste działania niepożądane to zmęczenie, bóle głowy, bóle mięśni i stawów, dreszcze, niewielki wzrost temperatury i zaczerwienienie oraz obrzęk w miejscu wstrzyknięcia. Ogólnie są to oznaki, że układ odpornościowy organizmu reaguje tak, jak powinien, na szczepionkę. Jeśli wystąpią te znane i przemijające objawy, nie ma potrzeby konsultacji z lekarzem.
W rzadkich przypadkach można zaobserwować ciężkie reakcje alergiczne, które może m.in. powodować alergia na substancje dodatkowe zawarte w szczepionce. Jeśli wiesz, że masz ciężką alergię na np. leki, powinieneś poinformować o tym osobę, która ma Cię szczepić, przed szczepieniem. W związku ze szczepieniami przeciwko Covid-19, władze ds. zdrowia zawsze będą przygotowane do radzenia sobie z rzadkimi reakcjami alergicznymi.
Jak wygląda szczepienie?
Musisz stawić się w miejscu szczepień jak najbliżej zarezerwowanej godziny i postępować zgodnie z instrukcjami na miejscu. Pamiętaj, aby zabrać ze sobą maseczkę i żółtą kartę. Personel będzie również nosił sprzęt ochronny. Szczepienia zawsze są przeprowadzane pod okiem lekarza, który jest za nie odpowiedzialny, ale spotkasz też różnych pracowników służby zdrowia.
Szczepionkę podaje się zwykle w mięsień ramienia. Wstrzykuje się 0,3 ml. szczepionki rozpuszczonej w sterylnej soli fizjologicznej. Jeśli będziesz szczepiony preparatem od Moderny, otrzymasz 0,5 ml. szczepionki. Po zaszczepieniu musisz odczekać co najmniej 15 minut będąc w pobliżu, aby personel medyczny mógł Ci pomóc w przypadku wystąpienia ewentualnej reakcji alergicznej.
Czy każdy może zostać zaszczepiony? (przeciwwskazania)
Dzieci i młodzież poniżej 16 roku życia oraz kobiety w ciąży i karmiące piersią nie otrzymają oferty szczepienia. Jednakże w bardzo szczególnych przypadkach, np. w przypadku bardzo poważnych chorób, dziecko lub kobieta w ciąży, mogą zostać zaszczepione na podstawie oceny lekarskiej.
Kobiety w wieku rozrodczym powinny zwrócić szczególną uwagę na to, czy są w ciąży zanim zostaną zaszczepione.
Jeśli masz wysoką gorączkę (co najmniej 38 stopni) lub ostrą, ciężką infekcję, taką jak np. zapalenie płuc, szczepienie należy odroczyć. Możesz jednak zostać zaszczepiony jeśli masz lekki wzrost temperatury lub nie występują u Ciebie poważne infekcje, jak np. przeziębienie, ale zawsze rozważ czy możesz chorować na Covid-19.
Jeśli przyjmujesz leki rozrzedzające krew, masz za mało płytek krwi lub chorujesz na hemofilię, po wstrzyknięciu w mięsień może wystąpić krwawienie lub siniaki, ale zazwyczaj możesz zostać zaszczepiony. Jeśli masz zbyt mało płytek krwi, lub cierpisz na chorobę taką jak hemofilia, która we wszystkich innych warunkach sprawia, że zastrzyk domięśniowy jest odradzany, zazwyczaj wtedy nie możesz zostać zaszczepiony. Chyba, że potencjalne korzyści wyraźnie przewyższają ryzyko szczepienia. Jeśli masz wątpliwości, zalecamy konsultacje z lekarzem rodzinnym.
Skuteczność szczepionki może być słabsza u osób z defektem układu odpornościowego, lub u osób które otrzymują terapię immunosupresyjną, ale zazwyczaj można zostać zaszczepionym.
Jeśli wiesz, że masz ciężką alergię (anafilaksje) na jeden lub wiele składników szczepionek Comirnaty® lub Moderna® np. na substancje o nazwie macrogol lub PEG, bądź jeśli po pierwszym podaniu dawki szczepionki wystąpiła anafilaksja, nie powinieneś być szczepiony.
Czy mogę otrzymać szczepionkę, jeśli mam lub miałem/miałam Covid-19?
Nie możesz zostać zaszczepiony, jeśli obecnie jesteś chory/chora na Covid-19, ale możesz tego dokonać, jeśli przeszedłeś/przeszłaś chorobę. Władze zalecają jednak, aby poczekać ze szczepieniem do miesiąca po przejściu choroby.
Jeśli oczekujesz na wynik testu na Covid-19 z podejrzeniem zarażenia, lub jesteś osobą z bliskiego kontaktu osoby zarażonej, władze zalecają odroczenie szczepienia do czasu uzyskania negatywnego wyniku testu. Jeśli czekasz na wynik testu z innego powodu, możesz zostać zaszczepiony.
Ogólnie władze nie zalecają rutynowych testów na Covid-19 przed szczepieniem.
Co powinieneś zrobić, po zaszczepieniu?
Nawet jeśli zostałeś zaszczepiony, musisz nadal przestrzegać ogólnych rad organu ds. zdrowia dotyczących zapobiegania infekcjom. Szczepionki nie są w 100% skuteczne i nie wiemy jeszcze czy szczepionka również zapobiega przenoszeniu wirusa przez zaszczepioną osobę i tym samym czy taka osoba zaraża innych.
Jeśli po szczepieniu wystąpią poważne objawy, powinieneś skonsultować się ze swoim lekarzem rodzinnym. Mogą to np. być poważniejsze objawy alergiczne takie jak trudności w oddychaniu lub wysypka skórna. Lekarz może ocenić, czy objawy mogą być spowodowane szczepionką lub ewentualnie są wywołane czymś innym i będzie można rozpocząć leczenie, jeśli takowe będzie konieczne.
Lekarz ma obowiązek zgłaszać podejrzewane działania niepożądane Duńskiej Agencji Leków (Lægemiddelstyrelsen). Podejrzewane skutki uboczne można również zgłosić do Duńskiej Agencji Leków samodzielnie za pośrednictwem strony www.lmst.dk
Gdzie możesz znaleźć odpowiedzi na swoje pytania?
Najnowsze informacje na temat szczepień przeciwko Covid-19 można zawsze znaleźć pod adresem www.sst.dk/covid-vaccination i poczytać więcej na temat nowego koronawirusa na www.sst.dk/corona
Jeśli masz wątpliwości, czy możesz otrzymać szczepionkę, władze radzą, by porozmawiać ze swoim lekarzem rodzinnym.
Jeśli masz ogólne pytania dotyczące szczepień przeciwko Covid-19, możesz zadzwonić
na wspólną infolinię władz na nr. tlf. 70 20 02 33.
Jeśli masz pytania dotyczące np. rezerwacji wizyty na szczepienie na stronie www.vacciner.dk, skontaktuj się z suportem pod adresem sundhed.dk, pod numerem telefonu 44 22 07 27 lub e-mailem: vaccinersupport@sundhed.dk
PAMIĘTAJ: Musisz zostać zaszczepiony dwukrotnie
Aby uzyskać pełną ochronę przed Covid-19, musisz zostać dwukrotnie zaszczepiony. Dla szczepionki
Cominarty® drugie szczepienie jest planowane po ok 3 tygodniach od pierwszego podania, a dla szczepionki Moderna® po ok. 4 tygodniach, ale obydwie szczepionki można w wyjątkowym przypadku podać do 6 tygodni po pierwszym szczepieniu.
Jeśli sam rezerwujesz wizytę na szczepienie, zostanie przedstawione jak dużo czasu musi upłynąć, nim będziesz mógł otrzymać drugą dawkę.
Jeśli będziesz szczepiony w ośrodku opieki dla osób starszych lub w miejscu pracy, zostanie to umówione z personelem medycznym, tam gdzie mieszkasz lub z Twoim pracodawcą.
